Kariyer | Konular | Kitaplık | İletişim
Vargel ve Planyacı
TANIM
Çeşitli büyüklükte makine parçalarının yüzeylerini kaba ve orta incelikte talaş kaldırarak işleyen kişidir. (Planya, tablanın ileri-geri hareketi ile, vargel ise bıçakların ileri-geri hareketi ile talaş kaldırma işlemini yapar.)
GÖREVLER
- Yüzeyi işlenecek makine parçalarının teknik resimlerini okuyup inceler, - İş için gerekli malzemeyi belirler ve sağlar, - Teknik resime veya örneğe göre yüzey işlemlerini yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Vargel ve planya tezgahları ve kalemleri, - Tezgah mengenesi, zımpara tezgahı, matkap tezgahı, - Çeşitli eğe ve katerler, markalama aletleri, - Kesme hızı ve ilerleme cetveli, testere makinesi, - Ölçme ve kontrol aletleri (metre, kumpas, mikrometre, komparatör vb.), - İş bağlama araçları (civata, mengene) gibi araç ve gereçleri kullanır.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Vargel ve planyacı olmak isteyenlerin; - Göz ve elleri ustalıkla kullanabilme, - Uzun süre ayakta durabilme, - Eğilip bükülme, ağırlık kaldırabilme, - Şekil ilişkilerini görebilme yeteneklerine, - Güçlü bir görsel belleğe, süregelen işlerden sıkılmayan bir yapıya sahip ve dikkatli kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Meslek; toz, yağ ve gürültünün yoğun olduğu ortamlarda tam gün çalışmayı gerektirir. Çalışma yeri atölye, fabrika gibi kapalı ortamlardır. Çalışma genellikle ayakta ve yalnız sürdürülür. Zaman zaman çalışma arkadaşlarıyla iletişim halindedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
- Meslek ile ilgili işyerleri Metal-İş kolunun yoğun olduğu illerde bulunur. Ancak bunlar sayıca çok fazla olmadığından bu meslekte iş olanağı sınırlıdır. - Meslekte genellikle erkekler çalışmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
- Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm Mesleki Eğitim Merkezlerinde verilmektedir. - Ayrıca; endüstri meslek liselerinin “Tesviye” bölümlerinde vargel ve planya konuları öğretilir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; · En az ilköğretim okulu mezunu olmak, · 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. · Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, · Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
Endüstri meslek liselerine girebilmek için en az ilköğretim okulu mezunu olmak ve bu okulların giriş şartlarına uygun olmak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitimin süresi mesleki eğitim merkezlerinde, lise ve daha üst düzeyde genel eğitim almış olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır. Eğitim süresince öğrenciler, - Vargel ve planyacılıkta kullanılan alet ve makinelerin kullanımları, fonksiyonları ve temizliğini, - Teknik resim araç ve gereçleri ile çizim tekniklerini, ölçülerin okunmasını, - Yapım ve montaj resimleri çizimini, kroki çizmeyi, - Parçaların yapımını ve perspektif resimlerini çizmeyi, teknik resimle ifade edilen makine parçalarını kafasında canlandırabilmeyi, - Tezgahları kullanmayı, kanal açmayı, set ve kademe yapmayı öğrenirler.
Meslek eğitiminde meslek dersleri dışında adaylar Türkçe, Matematik, Meslek Matematiği, İşletme Bilgisi ve Kooperatifçilik, Toplam Kalite Yönetimi gibi genel bilgi dersleri de alırlar. Endüstri meslek liselerinde eğitim süresi 3 yıldır. Öğrenciler teorik eğitimlerini haftada iki gün okulda, pratik eğitimlerini ise haftada üç gün işletmelerde yaparlar.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Vargel ve planyacılık mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 1 yıldır. - Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. - Meslek lisesi mezunları da doğrudan ustalık sınavına girebilirler. Ustalık belgesine sahip olanlar bağımsız işyeri açabilirler. BENZER MESLEKLER: Tornacı, frezeci, tesviyeci
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
- Endüstri meslek lisesi öğrencileri işletmelerde meslek eğitimi sırasında, yaşlarına uygun asgari ücretin %30′undan az olmamak üzere ücret alırlar. - Mesleki eğitim merkezlerine devam eden meslek adaylarına, pratik eğitimleri süresince işverenlerce asgari ücretin brüt tutarının %30′undan az olmamak kaydı ile ücret ödenir. Eğitim görenlerin iş kazası, iş riski ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır. - Eğitim sonrası ustalık seviyesine ulaşan kişiler genellikle asgari ücretin 1.5-2 katı dolaylarında gelir elde ederler. Mesleki başarı ve deneyimler ile piyasa koşullarının durumu elde edilen gelir ile doğru orantılıdır.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- İlgili Eğitim Kurumları, - Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi, - Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl Müdürlükleri.